Η μουσική είναι μία και μας ενώνει. Κοινοτοπίες θα πείτε.
Διαμεσολαβεί για να εκφράσει ο καλλιτέχνης τον εσωτερικό του κόσμο (ό,τι νομίζει ότι είναι αυτό, τελοσπάντων) και, συγχρόνως, το περιβάλλον αντλεί, αναδεικνύει και φέρνει στην επιφάνεια, από το συνολικό ενσυνείδητο, αυτό που νομίζει ότι την εκφράζει. Η τομή των δύο γραμμών φέρνει υποτίθεται τους μεγάλους καλλιτέχνες σε μεγάλες στιγμές δημιουργίας και αναγνώρισης.
Σπάνιο φαινόμενο Ιστορικά. Οι λόγοι?
Εν πρώτοις, εδώ και ένάμιση αιώνα, ο καλλιτέχνης-διάνοια διαχώρισε την θέση του από το κοινό, και θεώρησε ότι το έργο του ζει και βασιλεύει πέρα από την αναγκαιότητα της μουσικής εκτέλεσης και την οποιαδήποτε «υποκειμενική» πρόσληψη του ακροατή. Η «αντικειμενική» αλήθεια του έργου του είναι καλά φυλαγμένη ανάμεσα σε πολύπλοκα σύμβολα και συνδυασμούς καταγεγραμμένα περίτεχνα στην παρτιτούρα. Η «μαζική κουλτούρα», από την άλλη, λειτουργεί πάντα με delay δεκαετιών μέχρι να αφομοιώσει την καινοτομία, τη νέα γλώσσα, την αλλαγή, που εν δυνάμει απειλεί την κυριαρχία της.
Το τραγούδι, με όχημα τον στίχο και τον λόγο έχει πολύ καλύτερες επιδόσεις. Το συναισθηματικό και ψυχολογικό μας γίγνεσθαι είναι ευκολότερα προσβάσιμο αφού ο λόγος έχει γονιδιακά αποκτήσει απευθείας επικοινωνία με το υποσυνείδητο, μπορώντας να διεγείρει άμεσα την σούπα της μνήμης, των συνειρμών, των παθών, των μεγάλων και μικρών μας μυστικών. Το μουσικό είδος, με την σειρά του αποποιούμενο πολλάκις του λεκτικού περιεχομένου, αποκτά αυτονομία και μεταφέρει το ίδιο μήνυμα, ανεξάρτητα αν το περιέχει, απλά επειδή κάποτε εμποτίστηκε στην παραπάνω σούπα. Το μουσικό είδος γίνεται από μόνο του φορέας μηνύματος ανεξαρτήτως ουσιαστικού περιεχομένου. (Πόσοι νομίζετε καταλαβαίνουν τα ατελείωτα κατεβατά του hip-hop? Παρόλα αυτά υπάρχει μια πολύ δραστήρια hip-hop κοινότητα στην πόλη).
Η απόλυτη μουσική όμως, που δεν έχει να κάνει τίποτε με προγραμματικά σενάρια ή λόγο, μάλλον αιωρείται επικίνδυνα πάνω από τα κεφάλια μας. Η δύναμη της εικόνας, που έχει δυναστεύσει τις υπόλοιπες ανθρώπινες αισθήσεις, δίνει στην ακουστική μας αυτονομία γερό κτύπημα κάτω από την μέση. Ο λειτουργικός και χρηστικός χαρακτήρας (πχ. χορός, τελετές, κλπ) είναι ένα παρελθόν που από αιώνες έχει αποποιηθεί η απόλυτη μουσική.
Ο σημερινός συνθέτης μάλλον αναθεωρεί. Ψάχνει να βρει στηρίγματα για επανασύνδεση με τον κόσμο και να ικανοποιήσει την ανάγκη του για επαφή και επικοινωνία μέσα στην αγωνία της καθημερινής επιβίωσης. Που χρόνος για τέτοια, θα μου πείτε...
Τι κάνουμε για αυτό?
Μήπως η υψηλή τέχνη τελικά δεν αφορά τον μέσο άνθρωπο ?
Μήπως μας έχουν κυριεύσει μεσσιανικές τάσεις για την σωτηρία του κόσμου?
Μήπως απαιτούμε ζωτικό χώρο από κάτι που δεν μας ανήκει?
Μήπως αυτό που κάνουμε αφορά μόνο εμάς και τον εσωτερικό μας μικρόκοσμο?
Μήπως τελικά κάτι καινούργιο έρχεται με άλλες δομές και σχέσεις?
(Δικαίωμα της ανθρωπότητας είναι, όπως δημιούργησε την όπερα, την σονάτα, το κουαρτέτο, τη συμφωνία, απλά επειδή κάτι ήθελε να πει με αυτά, να πατήσει το delete και να τα στείλει όλα εκεί από όπου ήρθαν. Γιατί όχι?)